PROJE FAALİYETLERİ
Ulusal Sera Gazı Emisyonları Mevzuatının uluslararası standardlara uyması ve başarıyla uygulanması bağlamında projenin “İzleme, raporlama ve doğrulama (İRD) konusunda gerekli şartların oluşturulması” üst hedefi kapsamında tamamlanan, yürütülen ve yürütülmesi planlanan faaliyetler hakkında kısa açıklamalar aşağıda yer almaktadır:
1. TESİS BAZLI “ONLINE VERİ YÖNETİM SİSTEMİNİN” GELİŞTİRİLMESİ
Mevzuat çerçevesinde tesis bazlı online bir veri yönetim sistemi kurulmuş durumdadır. Çevre Bilgi Sistemi aracılığı ile sera gazı emisyonlarının takibi gerçekleştirilmektedir. Böylelikle tesisler izleme planlarını ve raporlarını elektronik ortamda yönetebilmekte ve Bakanlığın değerlendirme süreçleri kolaylaşmaktadır. Aynı zamanda Bakanlık içinde sistemin verimli işleyebilmesi için teknik altyapı ve kapasite artırma çalışmaları yürütülmektedir.
Bu kapsamda izleme planlarının Bakanlığa sunumu için bir online Sera Gazı İzleme ve Raporlama Sistemi oluşturulmuştur ve geliştirilmeye devam etmektedir (http://mrv.cevre.gov.tr/).
2. UYGULAMAYA YÖNELİK KILAVUZ VE ŞABLONLARIN HAZIRLANMASI
Tüm paydaşların yürüteceği iş ve işlemlerin standart ve kolay bir şekilde gerçekleştirmesi amacıyla izleme planı şablonu, emisyon raporu şablonu, izleme kılavuzu, raporlama kılavuzu, sektörel örnekler, belirsizlik kılavuzu gibi gerekli tüm dokümanlar hazırlanmıştır. Hazırlanmış olan dokümanlara yan tarafta yer alan menüden ulaşabilirsiniz.
3. PAYDAŞLARIN EĞİTİMİ VE KAPASİTE GELİŞTİRME ÇALIŞMALARININ YÜRÜTÜLMESİ
Projenin ana unsurlarından biri, sürece müdahil aktörlere SGE izleme, raporlama ve doğrulama kurallarının uygulanmasına yetkinlik kazandırmaktır. Bu çerçevede, Bakanlık yetkililerinin, tesislerde ilgili raporlamalardan sorumlu personelin, doğrulayıcıların ve diğer paydaşların kapasitesinin geliştirilmesi hedeflenmekte olup her bir sektöre ve paydaşa yönelik eğitimler organize edilmiştir.
Ayrıca Bakanlık personeline ve diğer paydaşlara raporlama, doğrulama gibi ihtiyaç duyulan konularda Alman uzmanlar tarafından verilen eğitimler devam etmektedir. Düzenlenen çalıştaylarla da karşılıklı bilgi alışverişi düzenli olarak sürdürülmektedir.
Proje kapsamında, sera gazı emisyonları hakkında sektörlerden gelecek olan her tür eğitim ve bilgilendirme talebine cevap vermek amacıyla, proje sonrasında da, hizmet verecek bir “Sürekli Eğitim Merkezi” kurulum çalışmaları başlatılmıştır. Bu sayede, sektör ve danışman firmalar için eğitim ve teknik destek sağlanmasının bu merkez aracılığı ile proje sonrasında da sürdürülebilir bir yapı kazanması hedeflenmektedir.
4. İLERİYE DÖNÜK MEVZUAT GEREKLİLİKLERİ KONUSUNDA ÇALIŞMA YAPILMASI
Yürürlükteki mevzuatı geliştirmek ve ileriye yönelik ilave mevzuat ihtiyacı ile diğer unsurları belirlemek amacıyla gerekli analizler yapılarak öneriler oluşturulması çalışmaları sürekli olarak devam etmektedir.
5. İRD SİSTEMİ TECRÜBESİNİN DİĞER ÜLKELER İLE PAYLAŞILMASI
Proje faaliyetleri kapsamında, Afganistan, Azerbaycan, Tacikistan, Fas, Güney Afrika, İran, Pakistan, Tunus, Ukrayna ve Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'nden sera gazı emisyonları ve ilgili konularda çalışan kamu kurum ve kuruluşlarından uzmanların katılımı ile "Sera Gazlarına yönelik İRD Sisteminin Uygulanması, Geliştirilmesi ve ETS" konulu Uluslararası Yaz Okulu, 26 Eylül ve 1 Ekim 2016 tarihleri arasında İzmir'de gerçekleştirilmiştir. Düzenlenen bu yaz okulu ile, ulusal İRD uygulayıcıları ile uluslararası uzmanlar arasında iletişim kurulması, gelişmiş ve gelişmekte olan ülke temsilcilerinin deneyim alışverişinde bulunmaları ve kendi yaklaşımlarını geliştirmeleri sağlanmıştır.
6. HAVACILIK SEKTÖRÜ İÇİN TEKNİK ANLAMDA VE İLGİLİ AKTÖRLERİN KAPASİTELERİYLE İLGİLİ OLARAK İRD ÖN KOŞULLARIN OLUŞTURULMASI
Havacılık sektöründen kaynaklanan sera gazı emisyonlarının izlenmesi amacıyla, bu sektörün mevcut İRD kapsamına dahil edilmesi amaçlanmıştır. Havacılık sektörü sera gazı emisyonlarının izlenmesine yönelik altyapının oluşturulması için, ülkemizin konu ile ilgili uluslararası gereklilikleri ve ülkemizin kendine özgü koşulları dikkate alınarak ve yurtdışı örnekleri incelenerek izleme yöntemlerinin belirlenmesi ve gerekli kurumsal kapasitenin oluşturulması çalışmaları tüm paydaşlar dahil edilerek yürütülmüştür.
7. MEVCUT SİSTEMDE VERİ KALİTESİNİN ARTIRILMASI
Ülkemizde mevzuat kapsamında yürütülmekte olan İRD sistemi ile elde edilen verinin kalitesinin değerlendirilerek, iyileştirilebilecek alanlarda kapasitenin geliştirilmesi amaçlanmıştır. Veri kalitesinde iyileşme potansiyeli sağlayabilecek uygulama yöntem ve detaylarının incelenerek, bu konularda iyi uygulamalar doğrultusunda gerekli rehberlerin hazırlanması ve eğitim faaliyetleriyle uygulamanın iyileştirilmesi çalışmaları gerçekleştirilmiştir.
8. OLASI ETS SEKTÖRLERİ İÇİN EMİSYON KIYASLAMA DEĞERLERİNİN (BENCHMARKS) GELİŞTİRİLMESİ
Piyasa temelli karbon fiyatlandırma uygulamalarına hazırlık olarak, faaliyete özgü emisyon kıyaslama değerlerinin (benchmarks) belirlenmesi amacıyla teknik çalışma yapılması gerekmektedir. Bu çalışmanın yapılmasına yönelik olarak kurumsal kapasite geliştirilmiş ve gönüllü sektörler ile belirli ürün tipleri için veri analizi gerçekleştirilmesi çalışmaları yürütülmüştür.
9. KAPASİTE GELİŞTİRMEYE YÖNELİK TEDBİRLERLE TARİHSEL TAHSİSE DAYALI BİR ETS'NİN UYGULANMASI İÇİN İRD SİSTEMİNİN GENİŞLETİLMESİ
Bu yeni bileşen, Avrupa deneyimlerini dikkate alarak veri yönetim sistemini uyarlayarak AB ETS'nin uygulanmasını destekler. Veri yönetim sisteminin teknik altyapısı, proje kapsamında kurulan veri yönetim sistemi (grandfathering yaklaşımı) tarafından sağlanan geçmiş emisyon verilerini içerecek şekilde güncellenecektir. Çalışma, veri yönetim sisteminin mevcut versiyonu ile toplanan tarihsel emisyon verileriyle veri yönetim sisteminin grandfathering uygulaması ve işletilmesine ilişkin ÇŞİDB için kapasite geliştirme önlemleri ile desteklenecektir.